KİMYON

Bilimsel İsim Cuminum cyminum

Bitki ile İlgili Genel Bilgiler

Maydanozgiller familyasındandır. Anayurdu

Akdeniz havzası ile Mısır olan kimyon, ülkemizde Orta Anadolu'da Eskişehir

ve Konya dolaylarında üretilir. 15-60 cm. boylanabilen, biryıllık duyarlı otsu

bitkidir. Hafif kokulu, elips biçimli şerit gibi yaprakları, yaz mevsiminde

şemsiyeler oluşturarak açan beyaz ya da pembe çiçekleri vardır. Bu çiçekler

olgunlaştığında, kimyon adıyla baharat olarak kullanılan iğ biçiminde ve

genelde ikiye bölünen yapıda sarımsı esmer renkli tohumlar verir. Güneşli ve

kısmen gölgelik yerleri; suyu iyi akıntılı ve bitek toprakları seven kimyon

bitkisi, ilkbaharın sonlarında, ılık günlerde ekilen tohumlarıyla çoğaltılır.

Kimyon tohumlarında % 2,5-4 oranında sabit ve karvon adı verilen uçucu yağ,

tanen ile reçine bulunur. Avrupa ülkelerinde ekmek, kurabiye, peynir, bazı

likör türleri ve etli yemeklere çeşni vermesi için sıkça kimyon tohumu katılır.

Kimyon Türk mutfağında da, köfteye konur. Parfüm endüstrisi ve veterinerlik

ilaçlarında kimyon tohumundan elde edilen yağ kullanılır. Kimyon, ülkemizin

tarımdaki dışsatım ürünlerinden biridir.

Tedavi ve Kullanım Şekilleri

Romalılar döneminden beri bedene yararlı etkileri bilinen ve kullanılan

kimyonun Tedavi ve Kullanım Şekilleri ve bunlardan yararlanma yöntemleri şöylece

sıralanabilir:

• Midevidir: iştahı açar ve sindirimi kolaylaştırır.

• Mide ve bağırsaklardaki gazı söktürür.

• Diyareyi hafifletici etkisi vardır.

• İdrar söktürücüdür.

• Sinirleri uyarır.

• Terletici etkisi de bulunmaktadır.

Bu etkilerinden yararlanılmak üzere yaz mevsiminde bitkinin çiçek şemsiyeleri

tam olgunlaşmadan önce kesilip alınır. Bunlar gölge ve havadar bir yerde

kurutulur. Yere serilen bir kağıdın üzerine bu şemsiyeler başaşağı edilip

silkelenir. Böylece toplanan olgun tohumlar ya da piyasadan satın alınan

kimyon tohumlarından 1-2 tatlı kaşığının üzerine 1 bardak kaynar su dökülüp

kabın üzeri kapatılarak 10-15 dakika süreyle demlendirilir. Bu şekilde elde

edilen infüzyondan günde iki kez sabah ve akşam yemeklerinden önce birer

bardak içilir.