HODAN

Bilimsel İsim Borago officinalis

Bilinen İsmileri Zembil çiçeği

Bitki ile İlgili Genel Bilgiler

Hodangiller familyasının örnek bitkisidir. Anayurdu

Doğu Akdeniz havzası olup ülkemizde Kuzey ve Batı Anadolu bölgelerinde

yabani olarak yetişmektedir. 30-75 cm. boylanabilen, biryıllık otsu bitkidir.

Yuvarlak kesitli, içi boş ve sert gövdesi beyaz sert tüylerle kaplı olup dallara

ayrılan yapıdadır. Koyu gri-yeşil ve biraz buruşuk yüzeyli yaprakları gövdesi

gibi tüylerle kaplı, oval biçimli ve almaşık dizilişlidir. Beş köşeli yıldız

oluşturan mor-mavi (kimi zaman pembe ve nadiren beyaz) renkli taçyaprakları

ve siyah erkeklik organı olan çiçekleri, salkımlar halinde aşağı doğru sarkarak

ilkbaharda ve yazın açarlar. Kumlu hafif toprakları ve bol güneşli yerleri seven

hodan, döktüğü tohumlarıyla çoğalır. Ancak bazı yerlerde süs bitkisi olarak

yetiştirilir.

Hodan bitkisi saponin, yapışkan bitki sıvısı, tanen, esanslar ve çeşitli

mineraller içerir. Körpe yaprakları salata, peynir ve diğer bazı yiyeceklere

katılır. Bazı yerlerde sebze olarak yenir. Balarılarının beslenmesine çok yararlı

olur.

Tedavi ve Kullanım Şekilleri

Yabani hodan tıbbi yönden, kültürü yapılanlara oranla daha fazla etkilidir.

Bitkinin çok çeşitlilik gösteren Tedavi ve Kullanım Şekilleri ni ve bundan yararlanma

yöntemlerini şöylece sıralayabiliriz:

• Soğuk algınlığı ve gribe karşı etkilidir.

• Terletici ve ateş düşürücüdür.

• Solunum yollan hastalıklarına iyi gelir. Öksürüğü keser. Balgam söktürür.

Akciğer zarı yangılarını (satlıcan) azaltır.

• İdrar söktürücüdür. Kanı temizler.

• Bebek emziren annelerde süt gelişini artırır.

• Adrenalin bezeleri için iyi bir güçlendirici toniktir. Özellikle kortizon ve

steroidle yapılan tedavilerden sonra hodan alınması bünyeye iyi gelir.

• Uzun yıllardan beri geleneksel kullanımıyla, cesareti artırır. Sinirsel

gerginlikleri en aza indirger. Streslere karşı bünyede direnç sağlar.

Bütün böyle durumlar için hodanın çiçek açtığı zamanlarda kuru bir günde

yaprak ve çiçekleri toplanır. Yırtık ve bozuk yaprakları seçilerek atılır.

Kalanları yaprak-çiçek karışımı yapılarak gölgede kurutulur. Karışımdan 2 tatlı

kaşığı alınıp, üzerine 1 bardak kaynar su dökülüp 10-15 dakika

demlendirilerek infüzyon hazırlanır. Bu infüzyondan günde üç kez birer

bardak içilir.

• Hodan yara ve yanıklara iyi gelir. Bunun için yapraklarıyla yara lapası yapılır

ve dıştan uygulanır.

• Kuru ve duyarlı ciltlere iyi gelir. Cildi yumuşatır. Bunun için yukarıda tarifi

verilen infüzyon dıştan uygulanır.

• Mineral yönünden zengin olan hodan, tuzsuz diyetlerde salata ve yemeklere

katılan körpe yapraklarıyla, bedenin tuz eksiğini tamamlar