GÜLLER

Bilimsel İsim Rosa türleri

Bitki ile İlgili Genel Bilgiler

Gülgiller familyasının örnek bitkisidir. Rosa

cinsinden 100 kadar türü olan ve genelde kışın yapraklarını döken, çokyıllık

dikenli çalı, ağaççık ya da tırmanıcı bitkilerin adı Gül'dür. Pek çok gül türünün

anayurdu Asya'dır. Ama gösterişli çiçekleri nedeniyle neredeyse tüm dünyada

yaygın şekilde yetiştirilmektedir. Türkiye'de yetişen 25 kadar yabani türü

vardır. Oysa, kültür bitkisi olarak yetiştirilen türleri çok daha fazladır. Gülün,

yuvarlak kesitli yeşil renkli gövdesi, yoğun biçimde dikenlerle kaplıdır.

Almaşık dizili, hafif tüylü ve oval biçimli yapraklarının kenarları dişlidir. Bir

yaprak sapında 3 ila 7 yaprakçık bulunur. Bitkinin, ilkbahardan başlayarak

sonbahara kadar zaman zaman açıp biten beyaz, pembe, kırmızı, turuncu ve

sarı çiçekleri vardır. Ancak, süs bitkisi olarak çok renkli ve katmerli türleri de

yetiştirilmiştir. Güneşli, yarı gölgeli ama rüzgarsız yerleri; suyu iyi akıntılı,

killi ve bitek toprakları seven gül, tohumuyla ve daha çok gövde çelikleriyle

çoğaltılır.

Isparta, Yağ ya da Şam gülü denilen (R. de mascena) gibi bazı güzel kokulu

gül türlerinin çiçeğinin taçyapraklarında uçucu yağ (gül yağı), tanen, gallik

asit, kuersitrin, anthosyanin ve diğer bazı yağlar bulunur. Böyle güzel kokulu

gül yaprakları bazı yerlerde salata ve pastalara konulur. Şurubu, sirkesi, reçeli

yapılarak tüketilir. Gene bu taçyapraklarının damıtılmasıyla elde edilen gül

yağı, parfümeri endüstrisinde yoğun şekilde kullanılır. Türkiye'nin tarımda

önemli bir dışsatım ürünüdür.

Tedavi ve Kullanım Şekilleri

Özellikle kokulu güllerin Tedavi ve Kullanım Şekilleri ve 'unlardan yararlanma yöntemleri

şöylece sıralanabilir:

• Güçlendirici bir toniktir.

• Doku ve damarları büzücüdür.

• Bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar: Peklikte yumuşatıcı (müshil); diyare

durumunda ishali kesici işlev yapar.

• Antiseptik etkisi vardır. Yaraları temizlemede kullanılır.

• Cilt toniğidir. Cildi rahatlatan, geren ve yumuşatan etkileri vardır.

Bu etkileri sağlamak üzere gonca halinde açmış güzel kokulu güller sabah çiği

geçtikten sonra toplanır. Gölge yerde özenle kurutulur. Işık almayan özel

kutularda saklanır. Böyle kurutulmuş ve saklanmış taçyapraklarından 2-3 tatlı

kaşığı üzerine 1 bardak kaynar su dökülüp 10-15 dakika süreyle

demlendirilerek bir infüzyon hazırlanır. Bu infüzyondan günde üç kez birer

bardak içilir. Yaraları ve cildi temizleme işlemlerinde bu infüzyon dıştan

uygulanır.

• Yukarıdaki etkileri sağlamak ve onlara ek olarak göz kanamalarını ve göz

nezlesini iyileştirmek için infüzyon yerine, kokulu gülün taçyapaklarımn

damıtılmasıyla elde edilen ve piyasalarda satılan gül suyu da kullanılabilir.