FRENK KİMYONU

Bilimsel İsim Carum carvi

Bilinen İsmileri Karaman kimyonu, Keraviye

Bitki ile İlgili Genel Bilgiler

Maydanozgiller familyasındandır. Anayurdu Avrupa

ile Batı Asya'dır. Ülkemizde Doğu Anadolu bölgesinde yetişen ve aslında

yabani bir bitki olan frenk kimyonunun Avrupa'da uzun zamandan beri kültürü

yapılmakta, bitki insan eliyle yetiştirilmektedir. 100 cm'ye kadar boylanabilen

ikiyıllık otsu bitkidir. Kazık kökü; dallara ayrılan yapıda, gövdesi ince parçalı,

açık yeşil renkli tüylü yaprakları; yaz ortasına doğru şemsiye biçiminde

kümeler oluşturarak açan sarımsı beyaz renkli küçük çiçekleri vardır, iki tanesi

bir kapsül içinde yer alan kahverengi küçük tohumları hilal biçiminde olup

olgunlaşınca kapsülden dökülürler. Yumuşak toprakları seven frenk kimyonu

bitkisi, döktüğü bu tohumlarla çoğalır.

Frenk kimyonu, karvon ve limonen adlı maddelerden oluşan ve % 6'ya varan

orandaki uçucu yağ ile sabit yağ, reçine ve taneni içerir. Körpe yaprakları

salata ve çorbalara katılır. Kazık kökü sebze olarak pişirilip yenir. Tohumları

ise, yağlı etlerin sindirimine yardımcı olduğu için et yemeklerine, bunlar

pişerken serpilir. Çeşni vermesi için kimi yiyeceklere de katılır.

Tedavi ve Kullanım Şekilleri

Bedene yararları taş devrinden beri bilinen, eski Mısırlıların ve İpek Yolu

konaklama yerlerinin mezarlarında artıkları bulunan frenk kimyonunun tıbbi

etkileri ve onlardan yararlanma yöntemleri şöyle sıralanabilir:

• Bebek emziren annelerde süt gelişini artırır.

• Bedeni uyarıcı ve iştah açıcıdır.

• Sindirimi kolaylaştırır. Özellikle çocuklarda gaz söktürücü ve karın ağrılarını

iyileştirici etkisi vardır.

• İdrar söktürücüdür.

• Kadınlarda aybaşı sancılarını hafifletir.

• Bronşitte ve astıma eşlik eden bronşit durumunda rahatlatıcıdır.

• Diyareyi (ishal) keser.

Bu etkileri sağlamak üzere bitkinin çiçek şemsiyeleri yaz ortasında toplanır.

Güneşte kurutularak olgunlaştırılıp geniş bir kâğıdın üzerine başaşağı tutularak

silkelenip tohumların dökülmesi sağlanır. Böylece toplanan ya da piyasadan

alınan tohumlardan infüzyon hazırlamak için, 1 tatlı kaşığı alıp ezilir. Bunların

üzerine 1 bardak kaynar su dökülerek 10-15 dakika süreyle demlendirilir. Bu

şekilde elde edilen infüzyondan günde üç kez birer bardak içilir.

• Frenk kimyonu boğaz ağrılarında iyileştirici rol oynar. Bunun için aynı

infüzyonla ılıkken günde birkaç kez derin gargara yapılır.

• Nefesin kokusunu da temizler. Bunu sağlamak üzere de, kuru frenk kimyonu

tohumları ağızda çiğnenir.