ŞERBETÇİOTU

Bilimsel İsim Humulus lupulus

Bitki ile İlgili Genel Bilgiler

Kendirgiller familyasındandır. Anayurdu Kuzey

Amerika ve Avrasya olan, belli mevsimde kısmen ölen ama çokyıllık olan

tırmanıcı bitkidir. Bira endüstrisi için Avrupa'da geniş ölçüde tarımı yapılan

bitki, ülkemizde aynı amaçla Bilecik ve Bursa yörelerinde üretilmekte, ayrıca

Kuzey Anadolu'da kendi kendine doğada yetişen şerbetçiotu örnekleri seyrek

de olsa görülmektedir. Yetişmesi için ılıman iklim ve zengin toprağa; sarılması

için yüksek direk ve aralarına gerilmiş tellere gereksinen şerbetçiotu, 7,5 m'ye

kadar uzayabilir. Kırmızımsı yeşil renkli ince ve sert gövdesi, neyi bulursa ona

sarılıp uzar; ama yaz sonunda yapraklarıyla birlikte ölür. Ertesi yıl aynı kökten

yeni sürgünleri çıkar. Asmanınkileri andıran yaprakları uzun saplı, 3-5 parçalı,

iri, karşılıklı dizili, kenarları dişli, normal yeşil renkli ve kalp biçiminde olur.

Yaz sonunda açan kozalakçığa benzeyen sarımsı yeşil renkli dişi çiçek

tomurcuklan olgunlaşınca irileşir ve kâğıdımsı bürgülere dönüşür. Bitkinin

erkek çiçekleri ayrı bitkide açar. Şerbetçiotu bitkisi tohumuyla, kökleri

bölünerek ya da genç piçleri ilkbaharda sökülüp ayrı yere dikilerek çoğaltılır.

Şerbetçiotu bitkisi uçucu yağ, acı maddeler (humilon, lupulon), reçine, tanen

ve mum içerir. Dişi çiçekleri strobili lupuli adlı bir maddeyi oluşturur. Bu

madde en az 1200 yıldan beri bira yapımında kullanılmaktadır. Şerbetçiotunun

genç sürgünleri bazı ülkelerde soyulup kuşkonmaz gibi pişirilerek yenir.

Tedavi ve Kullanım Şekilleri

Bitkinin tıbbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri şöyle özetlenebilir:

• Hafif bir yatıştırıcıdır.

• İştah açıcıdır.

• Sindirimi kolaylaştırır.

• İdrar söktürücüdür.

• Bedeni güçlendirici toniktir.

Bu etkileri sağlamak üzere, olgunlaşmamış çiçek kozalakçıkları yaz sonu ile

sonbahar başında toplanıp gölgeli, havadar bir yerde özenle kurutulur. Böyle

kurutulmuş çiçeklerden 1 tatlı kaşığının üzerine 1 bardak kaynar su dökülerek

10-15 dakika demlendirilip infüzyon hazırlanır. Bu infüzyondan günde bir

bardak içilir.

• Şerbetçiotu, merkezi sinir sistemi üzerindeki yatıştırıcı etkisiyle aynı

zamanda iyi bir uyku ilacı etkisi yapar.

• Bazı kişilerde şehveti yok edici (anafrodizyak) etki gösterir.

Böyle durumlar için yukarıda verilen infüzyon tarifinden, yatmadan birkaç saat

önce 1 bardak içilir.

UYARI

• Depresyon geçiren kişiler, durumu ağırlaştırabileceği için, Şerbetçiotu

almamalıdır.