EĞİROTU

Bilimsel İsim Acorus calamus

Bilinen İsmileri Azakeğiri, Hintkamışı, Yelotu

Bitki ile İlgili Genel Bilgiler

Yılanyastığıgiller familyasındandır. Anayurdu

Hindistan'dır. Ama Asya, Avrupa ve Amerika kıtalarına kadar yayılmış

çokyıllık otsu ve rizomlu bir su bitkisidir. Anadolu'da Sapanca, Yeniçağa ve

Beyşehir göllerinin kıvılarında bol bol yetişir. 50-125 cm. boylanabilir. Şerit

yaprakları; yaz ayların açan siyahımsı erguvani renkte tıkız başa çiçekleri

vardır. Bu çiçekler daha sonra yeşilimsi renkli meyvelere dönüşür. Bitki,

humlarıyla ya da daha çok rizomlarının sürgün vermesiyle çoğalır.

Eğirotu % 3 oranında uçucu yağ, yapışkan bitki sıvısı, acı esans, glikozit, tanen

ve akorin adlı acı maddeyi içerir.

Tedavi ve Kullanım Şekilleri

Osmanlı imparatorluğu döneminde eğirotu sağlığa yararlı özellikleri nedeniyle

sıkça kullanılmış ve Evliya Çelebi ünlü Seyahatname adlı yapıtında, bitkinin

niteliklerinden övgüyle söz etmiştir. Eğirotunun bu tıbbi etkileri ve onlardan

yararlanma yöntemleri şöylece sıralanabilir:

• Sindirim sistemi için çok iyi bir toniktir. Sindirim işlemini kolaylaştırır.

Gastrit ve mide ülserlerinde iyileştirici etkiler yapar.

• Mide ve bağırsaklardaki gazı söktürür. Karın ağrılarını geçirtir.

• İştahı açar. Diyareyi keser.

• Yatıştırıcıdır. Spazm çözücü etkileri vardır.

• Terleticidir. Beden ateşini düşürür.

• İdrar ve adet söktürücü etkileri de vardır.

Bütün bu etkileri sağlamak üzere, eğirotunun rizomu (kökgövdesi), sonbahar

başı ile ortası arasında bulunduğu çamurlu topraktan kanca kullanılarak

sökülür. Yaprakları ayrılıp rizomu iyice temizlenir. Uzunlamasına ikiye

bölünür ve gölge bir yerde kurutulur. Kuruyan kökleri dilimlenir. Bunlardan 2

tatlı kaşığı alınır, üzerine 1 bardak kaynar su dökülüp 10-15 dakika

demlendirilerek bir infüzyon hazırlanır. Her yemekten yarım saat önce bu

infüzyondan birer bardak içilir.