LİMON

Bilimsel İsim Citrus limonum

Bitki ile İlgili Genel Bilgiler

Sedefotugiller (Turunçgiller) familyasındandır.

Anayurdu Hindistan ve Uzakdoğu ülkeleri olan limon, İ.S. 1000-1200

yıllarında İspanya ile Sicilya'ya getirilmiş, daha sonra Haçlı Seferleriyle

Avrupa ve Ortadoğu'ya yayılmıştır. Günümüzde dünyanın tüm astropikal iklim

bölgelerinde ve ülkemizde de Ege ile özellikle Akdeniz bölgelerinde

yetiştirilmektedir. 3-6 m. boylanabilen ve kışın yapraklarını dökmeyen bir

ağaçtır. Gövde ve dallarının kabuğu koyu gridir. Almaşık dizili, elips biçimli

iri yaprakları açık yeşil renkli, derimsi dokulu ve sivri uçludur. Bazı limon

ağacı türlerinde, yaprak koltuklarında sivri dikenler bulunur, ilkbahar aylarında

açan hoş kokulu, dışı pembemsi ve içi beyaz renkli çiçekleri ya tek tek ya da

birkaçı bir arada bulunur. "Yediveren" limon türleri ise neredeyse bütün yıl

çiçek açar ve meyve vermeye devam eder. Genelde sonbaharda olgunlaşan

limon meyvesi yumurta biçimli, bir ucu sivri çıkıntılı, içi 8-10 bölümlü, çok

ekşi ve bol sulu olur. Olgun limon meyvesinin açık sarı renkli dış kabuğunun

üzerinde uçucu yağ ve esanslar içeren benekler bulunur. Meyvenin kabuğunun

içi ise, beyaz renkli ve sünger dokuludur. Meyvenin içinde yer alan beyaz

tohumlan (çekirdekleri) küçük, oval biçimli ve bir uçları sivri olur. Bol

güneşli, rüzgardan korunmalı yerleri; hafif, suyu iyi akıntılı ve verimli

toprakları seven limon ağacı, tohumlarıyla çoğaltılır.

Doğal bir C vitamini kaynağı olan limon meyvesinin suyunda ayrıca organik

nitelikli sitrik asit, pektin ve şekerler bulunur. Limon meyvesinin suyu ya da

dilimleri kimi yemeklere, çorba ve salatalara katılır. Sevilen bir içit olan

limonata yapımında kullanılır. Bazı sebze yemekleri ve reçellerin yapımında,

bunların kararmaması için eklenir. Uçucu yağ ve esans içeren limonun kabuğu

sıkılarak ve damıtılarak elde edilen limon esansından kozmetikte ve kimi

içkilerin yapımında yararlanılır.

Tedavi ve Kullanım Şekilleri

Pek çok yönden sağlığa yararlı olan limonun Tedavi ve Kullanım Şekilleri ve bunlardan

yararlanma yöntemleri şöylece sıralanabilir:

• C vitamini eksikliğinde ortaya çıkan iskorbit hastalığında, limon en iyi doğal

ilaçtır.

• Soğuk algınlığı, nezle, öksürük, boğaz ve baş ağrıları ile gribal enfeksiyon

durumlarını hafifletir. Beden ateşini düşürür. Bu etkileri sağlamak için sıkılan

limonun suyu, şekerle tatlandırılıp ılık su katılarak limonata şeklinde içilir.

• Boğaz ağrıları ve bademcik enfeksiyonlarında sıkılan limonun suyu, ılık

suyla karıştırılarak gargara yapılır.

• Birdenbire yükselen tansiyonda, yarım limonun suyu bir bardağa sıkılır.

Üzeri suyla tamamlanarak içilir. Bu durumda limon, tansiyonu normal

düzeyine indirir.

• Limon, doku büzücü ve cilt toniğidir. Çilleri hafifletir. Cildin güzelleşmesine

katkıda bulunur. Bunun için sıkılan limonun suyu elle ovuşturularak cilde

dıştan uygulanır.

• Tırnak ve dişlerdeki tütün lekelerini hafifletip ağartır. Dişetlerini güçlendirir.

Bu etkileri sağlamak için sıkılan limonun suyu ovuşturularak dıştan uygulanır.

• Soğuk hava nedeniyle ellerdeki ve yüzdeki deri çatlamalarını iyileştirir. Bu

etkisinden yararlanmak için de sıkılan limonun suyu ellere, ovuşturularak

dıştan uygulanır.

• Limon susuzluk, yorgunluk ve bitkinlik durumlarını giderir. Bunun için bol

limon suyu, su ve şekerle limonata yapılıp içilir.

• İdrar yollarını temizler, idrarı söktürür. Bu etkileri için bedene her şekliyle

limon suyu alınması yeterli olur.

• İştah açıcı ve sindirim sistemini uyarıcıdır.

Bu etkisinden yararlanmak üzere, limon ağacının taze yapraklarıyla % 2-3'lük

standart infüzyon hazırlanır. Yani, 1 litre kaynamış su, 20-30 gr. taze limon

yaprağı üzerine dökülüp 15-20 dakika demlendirilerek infüzyon yapılir. Bu

infüzyon yemeklerden 15 dakika önce, birer bardak olarak içilir.

• Limon, doku büzücü etkisi nedeniyle peklik vericidir.

•Antiseptik (mikrop kırıcı) etkileri de vardır.

Bu sayılan etkilerini sağlamak için, limonun gövde ya da dallarından kabukları

alınır. Bu kabuklar suda kaynatılarak bir dekoksiyon elde edilir. Peklik verici

olarak bu dekoksiyondan günde iki-üç kez birer bardak içilir. Yaraları

temizlemek ve antiseptik etkisinden yararlanmak için de aynı dekoksiyon

dıştan uygulanır.

• Sivrisinek ve sinek sokmalarında, sokma yerinin iyileşmesini hızlandırır.

Bunun için sıkılan limonun birkaç damla suyu, sokma yerine, ovuşturularak

dıştan uygulanır.