KARANFİL AĞACI

Bilimsel İsim Eugenia caryophyllata (ya da Syzygium aromaticum)

Bitki ile İlgili Genel Bilgiler

Mersingiller familyasındandır. Anayurdu

Endonezya'daki, adı yerli dilinde baharat anlamına gelen Moluk

takımadalarıdır. Ama, günümüzde daha çok Afrika kıtasının doğusundaki

Zengibar ile Hint Okyanusundaki diğer adalarda yetiştirilmektedir, iklimi

uygun olmadığından ülkemizde yetişmeyen karanfil ağacı, 10-20 m'ye kadar

boylanabilen ve kışın yapraklarını dökmeyen duyarlı bir bitkidir. Derimsi

dokulu parlak ve iri yaprakları dallarda karşılıklı çiftler halinde dizilmiş olup

üzerlerinde salgı bezi benekleri bulunur. Çan biçimindeki pembe renkli

çiçeklerinin tomurcukları kurutulduğunda kırmızımsı kahverengine döner. Hoş

kokulu olan bu tomurcuklara kısaca 'karanfil' adı verilir. Kısmen gölgeli,

soğuk ve rüzgâra karşı korunmalı yerleri seven karanfil ağacı, suyu iyi akıntılı

ve asitli toprakları yeğler. Tohumuyla ya da gövde çelikleriyle çoğaltılır.

Karanfil tomurcuklarında ogenol (ojenol) adı verilen hidrokarbon, şahsilik asit

ve karyofillin içeren bir uçucu yağ (esans) bulunur. Karanfilyağı da denilen bu

esans, diş hekimliğinde sıkça yararlanılan antiseptik ve ağrıkesici ilaçların

yapımında kullanılır. Karanfil tomurcukları ise, bazı reçel, yemek, turşu ve

baharatlı şarapların yapımında çeşni olarak kullanılmaktadır.

Tedavi ve Kullanım Şekilleri

Karanfil tomurcuklarının ve karanfilyağının sağlığa yararlı etkileri ve

bunlardan yararlanma yöntemleri şöyle özetlenebilir:

• Karanfil tomurcukları uyarıcıdır, özellikle sindirim sistemi üzerinde uyarıcı

etki yapar.

• Gaz söktürücüdür.

• Mide bulantısını bastırır. Kusmaları önler.

Bu etkilerinden yararlanılmak üzere piyasada satılan karanfil tomurcuklarından

bir tutam (7-8 tane) alınıp 1 bardak kaynar suya atılır. 10 dakika

demlendirilerek hazırlanan infüzyon ılık olarak içilir.

• Karanfil tomurcukları nefesin kötü kokusunu yok eder. Bunun için

tomurcuklar ağızda çiğnenip sert bakiye tükürükle atılır ya da yukarda tarifi

verilen infüzyonla gargara yapılır.

• Karanfil tomurcuğu ağrı kesici ve hafif uyuşturucudur. Bu etkilerinden

yararlanılarak diş ağrısını kesmekte kullanılır. Bir adet karanfil tohumu ağıza

alınır. Ağrıyan çürük dişin yakınma getirilir ve bir süre orada tutulur ya da

gene piyasada satılan karanfilyağı biraz pamuğun üzerine damlatılır ve pamuk

ağrıyan dişe bastırılır.

• Karanfilyağı romatizma ve nevralji ağrılarının hafifletilmesinde yararlı olur.

Bunun için karanfilyağı ağrılı yerlere dıştan ovuşturularak uygulanır.