KAKULE

Bilimsel İsim Elettaria carâamomum

Bilinen İsmileri Hemame

Bitki ile İlgili Genel Bilgiler

Zencefilgiller familyasındandır. Anayurdu

bilinmeyen, ancak Güney Hindistan ile Asya'nın sıcak ve bataklık orman

alanlarında yabani olarak yetişen, çokyıllık duyarlı otsu bitkidir, iklim uygun

olmadığından ülkemizde yetişmeyen kakule, 3-5 m. boylanabilir. Mızrak

biçimli iri yapraklarının üzeri koyu yeşil olup yaprakların altı daha açık yeşil

ve ipeksi görünüşlüdür. Bitkinin sarı renkli küçük çiçekleri, ilkbaharın

ortasından yaz başına kadar açar. Daha sonra bu çiçekler, içinde bitkinin koyu

kırmızı-kahverengi tohumlarını taşıyan 1-2 cm. uzunlukta, üzeri boydan boya

çizgili, soluk yeşil ya da kirli beyaz renkli ve üç hücreli tohum zarfı şeklindeki

meyvelere dönüşür. Bu hücrelerde 5-7 tane tohum yer alır. Tohumlar hoş

kokulu ve baharlıdır. Kakule bitkisi yüksek nemlilik oranı bulunan ve kısmen

gölgelik tropik iklimi olan yerleri, bitek ve sulak toprağı sever. Döktüğü

tohumlarla çoğalır ya da köklerinin bölünmesiyle çoğaltılır.

Kakule tohumları % 4'e varan oranda uçucu yağ ile terpinilasetat, sineol,

limonen, sabinen ve pinen adlı maddeleri içerir. Bu tohumlar hoş kokuları

nedeniyle, öğütülmeden aynen ya da öğütülüp toz haline getirilerek bazı

yemek, ekmek, kurabiye, bisküvi, turşu, likör ve şaraplara katılır. Yakındoğu

ülkelerinde kahveye eklenip "kakule kahvesi" yapılarak içilir. Tohumları

parfüm endüstrisinde de kullanılır.

Tedavi ve Kullanım Şekilleri

Çin'de her derde devaymış gibi sıkça kullanılan kakule tohumlarının sağlığa

yararlı Tedavi ve Kullanım Şekilleri ve bunlardan yararlanma yöntemleri şöyle özetlenebilir:

• İştahı artırır.

• Midevidir. Sindirim sistemini uyarır. Sindirim işlemini kolaylaştırır.

• Dispepsi (sindirim yetersizliği) nedeniyle oluşan mide ve bağırsak gazlarını

söktürür. Aynı nedenle oluşan karın ağrısını da geçirir.

• Baş ağrısını geçirir.

• Tükürük akışını hızlandırır.

Bu etkileri sağlamak üzere piyasada satılan kakule tohumları alınır, 1 bardak

kaynar suya o anda ezilen 1 tatlı kaşığı dolusu kakule tohumu konur. 10-15

dakika süreyle demlendirilerek elde edilen infüzyon, günde üç kez birer bardak

içilir. Eğer iştah açıcı ya da gaz söktürücü etkisinden yararlanılacaksa, bu

infüzyon yemeklerden yarım saat önce alınmalıdır.

• Kakule tohumları ayrıca nefesin kötü kokusunu da temizler. Bunun için

bir-iki kakule tohumu ağza alınıp çiğnenir.