GÜNLÜK

Bilimsel İsim Liquidambar orientalis

Bilinen İsmileri Akamber, Günnük, Sığla, Sığıla

Bitki ile İlgili Genel Bilgiler

Acıfındıkgiller familyasındandır. Yeryüzünün

Üçüncü (Tersiyer) döneminden, yani yaklaşık 65 milyon yıl öncesinden

günümüze kalan Anadolu Günlük ağacı (Liquidambar orientalis) dünyada

yalnızca ülkemizde, '4Duğla ilimizin Marmaris, Milas, Köyceğiz ve Fethiye

ilçelerinde yabani olarak yetişmektedir. Aynı cinsten Amerikan Günlük ağacı

(L. styracifluea) ile Formoza Günlük ağacı (L. formosana) ülkemizde

yetişmez. Anadolu Günlük ağacı 20 m'ye kadar boylanabilen, kışın

yapraklarını dökmeyen, çınara benzeyen kalın dallı ve geniş tepeli bir bitki

olup ya tek cins ya da diğer ağaçlarla birlikte ormanlar oluşturarak gelişir.

Çınarınkine benzeyen ama daha küçük ve daha açık renkli olan yapraklan ince

uzun saplı, 3-7 loplu ve bu lopların kenarları keskin dişlidir. Yaz mevsiminde

açan çiçekleri yeşilimsi renktedir. Aynı ağaç üzerinde erkek ve dişi eşeyli

çiçekleri ayrı gruplar halinde bulunur. Kapsül biçimindeki meyvelerinin içinde

1-2 tane küçük tohumu yer alır. Nemli ve humuslu toprakları seven günlük

ağacı, döktüğü tohumlarla çoğalır.

Günlük ağacının odunlaşmıs gövdesi üzerinde balsam kanalları vardır. Her

ağaçtan iki ya da üç yılda bir, yaz mevsiminde uzunlamasına yarıklar açılarak

ağacın güzel kokulu yağı (balsam) ve kabukları alınır. Bu balsam stirol adlı

uçucu yağ, vanilin, rejine, sinnanik asit, stirasin ve storesin adlı maddeleri

içerir. Parfümeri endüstrisinde iyi bir koku tespit edicidir (fîksatif). Günlük ya

da sığla yağı denilen bu balsam, Türkiye'nin tarımda önemli bir dışsatım

ürünüdür. Ayrıca tütüne güzel koku vermek üzere kullanılır. Ağacın balsamı

alınmış kabukları buhur adıyla dini törenlerde tütsü olarak yakılır.

Tedavi ve Kullanım Şekilleri

Piyasada satılan sarımsı gri renkli, bal gibi koyu kıvamlı, güzel kokulu ve

acımsı tatlı günlük ya da sığla yağının tıbbi etkileri ve bunlardan yararlanma

yöntemleri şöyle özetlenebilir:

• İyi bir antiseptiktir. Yaraların temizlenmesinde ve iyileştirilmesinde dıştan

uygulanır.

• Ciltte ve saçlı deride de antiseptik ve temizleyici olarak dıştan uygulanır.

• Uyuz ve mantar gibi deri hastalıklarında günlük merhemi ya da yakısı

şeklinde uygulanarak, asalak öldürücü ve iyileştirici etkilerinden yararlanılır.

• Mide ve onikiparmakbağırsağı ülserlerinde yara iyileştirici niteliğinden

yararlanılır. Bunun için günlük yağı sulandırılıp içine bal ya da şeker katılarak

tatlandırılıp içilir.

• Ayrıca günlük yağı balgam söktürücü, nefes darlığını giderici ve bedeni

rahatlatıcı etkiler taşır. Bunun için bir önceki maddedeki gibi tatlandırılıp

sulandırılarak içilir.