GELİNCİK

Bilimsel İsim Papaver rhoeas

Bilinen İsmileri Angülü, Gelingülü, Gelinotu

Bitki ile İlgili Genel Bilgiler

Gelincikgiller familyasının örnek bitkisidir.

Ülkemizde kırlarda, ekin tarlalarında, yol ve bahçe kenarlarında oldukça

yaygın olarak yetişir. 60 cm'ye kadar boylanabilen, bir ya da kimi zaman

ikiyıllık otsu bitkidir. Tüylerle kaplı ince uzun tekli gövdesi, bazen dallara

ayrılan yapıda olur. Yapraklan derin, girintili ve asimetrik biçimlidir,

ilkbahardan başlayıp yaz boyunca açan ve parlak kırmızı renkli taçyaprakları

olan çiçeklerinde, bu taçyapraklarının altında kara leke bulunur. Delikli tohum

kapsülü fıçı biçiminde ve düz tepeli olup çok sayıdaki tohumunu taşır. Bitki,

tohumunu dökerek çoğalır. Ancak, ekine zararlı bitki sayıldığından, aşırı

çoğaldığında, tarlalarda yok edilmesi için uğraşılır.

Gelincik bitki olarak tanen, yapışkan bitki sıvısı ve düşük oranda sakinleştirici

alkaloit maddeleri içerir. Bazı yerlerde toplanan yapraklan pazarlarda satılır.

Sebze gibi kavrulup üzerine yumurta kırılarak pişirilir ya da salatalara

katılarak yenilir.

Tedavi ve Kullanım Şekilleri

Aynı familyadaki yakın akrabası haşhaş kadar güçlü niteliklere sahip

olmamakla birlikte, gelincik sağlığa yararlı etkileri nedeniyle de kullanılır. Bu

etkiler ve yararlanma yöntemleri aşağıda özetlenmiştir:

• Öksürük ve öksürükten doğan gıcıklara karşı etkilidir.

• Nezle, bronşit ve soğuk algınlıklarında göğsü yumuşatıcı etki yapar.

• Balgam söktürücüdür.

Bütün bu etkileri sağlamak üzere, kuru bir günün serin sabahında toplanan

gelincik yaprakları, kağıt üzerine serilerek gölgede kurutulur. Kurumuş

taçyapraklarından da 1-2 tatlı kaşığı alınıp dört bardak kaynar su içinde 10-15

dakika demlendirilerek infüzyon hazırlanır. Bu infüzyondan günde üç kez birer

bardak içilebilir.

• Ayrıca gelincik, sakinleştirici etkiler taşır.

• Uykusuzluğa karşı etkili olur.

Bu etkilerinden yararlanmak için de çiçeğinin taçyaprakları balla karıştırılarak

macun haline getirilir ve yenir.