ÇEMEN OTU

Bilimsel İsim Trigonella foenum-graecum

Bilinen İsmileri Boyotu, Buyotu

Bitki ile İlgili Genel Bilgiler

Baklagiller familyasındandır. Anayurdu Güney

Avrupa ve Akdeniz havzası olan çokyıllık otsu bitkidir. 60-100 cm.

boylanabilen çemenotu ülkemizde yabani olarak yetiştiği gibi Orta ve

Güneydoğu Anadolu bölgesinde kültürü de yapılmaktadır. Gövdesi açık yeşil

renkli, yuvarlak kesitli, ince tüylü ve dallara ayrılan yapıdadır. Bitki dikine ve

kimi zaman da yere yatarak gelişir. Kenarları ince dişli ve oval biçimli üç

yaprakçıktan oluşan yaprakları da açık yeşil renklidir. Sarımsı beyaz çiçekleri

yaz ortasında açar. Bu çiçekler olgunlaşınca her biri 10-20 adet sarı-kahverengi

minik tohum taşıyan tohum zarfına dönüşür. Bol güneşli yerleri; suyu iyi

akıntılı, bitek ve alkalik toprakları seven çemenotu, tohumlarıyla çoğaltılır.

Çok keskin kokulu olan çemenotu tohumları, % 30'a varan oranda yapışkan

bitki sıvısı ile uçucu ve sabit yağlar; trigonellin, kolin ve kumarin adlı

maddeleri içerir. Bazı ülkelerde baharat olarak kullanılan bu tohumların

bizdeki başlıca kullanım alanı pastırma imalatıdır. Burada tohumlar ezilip

pastırmanın üzerine sıvanan keskin kokulu "çemen" adlı macunun içine ana

madde olarak katılır. Bazı yerlerde çemenotunun yaprakları salatalara eklenip

çiğ olarak yendiği gibi, haşlanarak sebze olarak da tüketilir.

Tedavi ve Kullanım Şekilleri

Çemenotunun Tedavi ve Kullanım Şekilleri ve bunlardan yararlanma yöntemleri şöyle

özetlenebilir:

• Öksürüğü hafifletir, göğsü yumuşatır ve balgamı söktürür.

• Bronşiti ve boğaz ağrılarını hafifletir, rahatlama sağlar.

• Acı oluşu nedeniyle sindirim sistemini uyarır, sindirim işlemini kolaylaştırır.

• Mide ve bağırsak gazlarım söktürür. Diyarenin iyileştirilmesinde yararlı olur.

• Bedeni güçlendirici bir toniktir. Özellikle nekahat halindeki hastalara iyi

gelir.

• Afrodizyak (cinsel gücü artırıcı) etkisi vardır.

• Emzikli (süt veren) annelerde süt gelişini artırır.

• Kadınların aybaşı dönemini rahat atlatmalarına yardımcı olur.

Bütün bu önemli Tedavi ve Kullanım Şekilleri sağlamak üzere çemenotunun tohumları

sonbaharda olgunlaştıkları zaman toplanır. 1,5 tatlı kasığı tohum l bardak sıcak

suya konulup 10 dakika süreyle ağır ağır kaynatılır. Böylece elde edilen

dekoksiyondan günde üç kez birer bardak içilir.

• Çemenotu ayrıca çıban ve yaraların iyileştirilmesinde de etkili olur.

Bunun için tohumlan ezilip toz haline getirilir. Biraz suyla karıştırılıp yara

lapası hazırlanır. Bu lapa yara ve çıbanlara dıştan uygulanır.