28 Ekim 2008 Salı

LABADA

Bilimsel İsim Rumeoc patienta

Bilinen İsmileri Efelek

Bitki ile İlgili Genel Bilgiler

Karabuğdaygiller familyasındandır. Kuzukulağının

yakın akrabası olan labadanın ülkemizde yetişen 25 kadar türü vardır.

Bunlardan en yaygını olan Adi labada (R. patienta), sulak yerlerde

kendiliğinden yetişen, aynı zamanda tarımı da yapılan ve 0,5-2 m. arasında

boylanabilen, çokyıllık otsu bitkidir. Kazık kökü dallı olup dışı kahverengi ve

içi sarıdır. Yuvarlak kesitli dik gövdesi, uzunlamasına çizgili ve genellikle

kırmızımsı renklidir. Yaprakları almaşık dizili, saplı, uzunca, oval ya da elips

biçimli ve kenarları hafif dalgalı olur. Yazın açan çiçekleri gövdenin tepesinde

kırmızımsı yeşil renkli salkımlar halinde bulunur. Bitki, çiçeklerinden

olgunlaşan meyvesindeki tohumlarla çoğalır.

Labadanın yapraklarında çeşitli mineral ve vitaminler; kazık köklerinde

nişasta, şekerler, reçine ve antrakinon türevleri bulunur. Anadolu'nun bazı

yerlerinde labada yapraklarıyla salata, sebze yemekleri ve 'efelek dolması'

denilen özel etli yemeği yapılır. Meyvelerinin demlendirilmesiyle yapılan

'gığış çayı' bazı yerlerde çay yerine içilir.

Tedavi ve Kullanım Şekilleri

Sağlığa yararlı bazı etkileri kuzukulağınınkine benzeyen labadanın, tıbbi

etkileri ve onlardan yararlanma yöntemleri şöylece sıralanabilir:

• Yaprakları, bedeni güçlendirici toniktir.

• İştah açıcıdır.

• Kanı ve bağırsakları temizler.

• Hafif müshil etkisi vardır.

Bu etkiler için, labadanın yapraklan çiğ olarak yenir ya da % 5'lik standart

dekoksiyonu yapılarak içilir. Yani, 1 litre sıcak suya 50 gr. taze labada yaprağı

konulup 15-20 dakika kadar kaynatılır. Böylece elde edilen dekoksiyon, günde

iki-üç kez birer bardak alınır.

• Yaprakları, deri hastalıklarında etkilidir. Çıbanları olgunlaştırır. Yara ve

egzamaları iyileştirir. Bu etkileri sağlamak üzere, labadanın yapraklarıyla yara

lapası hazırlanır ve şikayet edilen yerlere dıştan uygulanır.

• Kökü, müshil etkisi gösterir. Bunun için de kuzukulağının kökünde olduğu

gibi % 5'lik bir dekoksiyon hazırlanarak günde iki-üç kez birer bardak içilir.

Hiç yorum yok: